2.9 Paradygmat badawczy Deese–Roediger–McDermott (DRM)
Paradygmat ten służy do badania fałszywych wspomnień w kontekście laboratoryjnym. Jego nazwa pochodzi od pierwszych liter nazwisk twórców tej metody. Po raz pierwszy został zastosowany w badaniach Deesego (1959), a następnie w upowszechniony dzięki artykułowi Roedigera i McDermott (1995). Osobom badanym prezentowana jest lista słów, której wszystkie pozycje są silnie powiązane z jednym słowem kluczowym (niewystępującym na liście). Następnie prosi się osoby o wykonanie testu swobodnego przypominania (free-recall memory test) albo testu rozpoznawania (recognition memory test). Poniżej znajduje się fragment listy zastosowanej w badaniu Roedigera i McDermotta (1995), w której słowem kluczowym był „pająk”:
- sieć (web)
- insekt (insect)
- robak (bug)
- strach (fright)
- mucha (fly)
- pełzać (crawl)
- tarantula (tarantula)
- trucizna (poison)
- ukąszenie (bite)
- odrażający (creepy)
- zwierzę (animal)
- obrzydliwy (ulgy)
- czułki (feelers)
- mały (small)
Wyniki badań w paradygmacie DMR wskazują, że wskaźniki intruzji i fałszywych alarmów są wyższe w odniesieniu do słowa kluczowego skojarzonego z pozycjami na liście, niż słów nieskojarzonych ze studiowanymi wyrazami (Blair, Lenton i Hastie, 2002). Częściej też słowo kluczowe występuje na końcu, niż na początku raportu pamięciowego danej osoby (Roedigera i McDermott, 1995). Według autorów przypomnienie sobie słowa kluczowego niewystępującego na studiowanej liście interpretowane jest w kategoriach powstawania fałszywego wspomnienia.
Skłonność do tworzenia fałszywych wspomnień w paradygmacie DRM może być uznana za względnie stałą cechę indywidualną (Blair, Lenton i Hastie, 2002). Dodatkowo, bardziej podatne na raportowanie niewystępującego słowa kluczowego są osoby starsze, cierpiące na chorobę Alzheimera lub mające skłonność do doświadczeń dysocjacyjnych (przegląd: Blair, Lenton i Hastie, 2002). Podatność na raportowanie niewystępującego na liście słowa wzrasta wraz z wiekiem. Brainerd i Reyna (2012) zestawili wyniki 35 artykułów, w których użyto paradygmatu DRM. Większość z nich wskazuje, że ilość fałszywych wspomnień uzyskanych przez zastosowanie opisanej wyżej procedury lub nieco zmodyfikowanej jej wersji, wzrasta poczynając od okresu wczesnego dzieciństwa do okresu wczesnej dorosłości.
Przygotowanie i opracowanie materiału było możliwe dzięki finansowaniu przyznanemu Aleksandrze Krogulskiej przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu grantowego PRELUDIUM 11 (nr 2016/21/N/HS6/02953).
Opublikowano:
10 sierpnia 2017
- 1.1 Efekt Stroopa
- 1.1.1 Interpretacje efektu Stroopa
- 1.1.2 Oryginalny eksperyment Stroopa
- 1.1.3 Inne wersje zadania Stroopa
- 1.2 Dwustopniowy system kontroli poznawczej
- 1.3 Model kaskadowy procesów kontrolnych
- 1.4 Test sortowania kart z Wisconsin
- 2.1 Pamięć autobiograficzna
- 2.1.1 Mimowolne wspomnienia autobiograficzne
- 2.1.10 Procesualne i strukturalne rozumienie pamięci autobiograficznej w koncepcji Conwaya i Pleydell-Pearce’a
- 2.1.11 Efekt reminiscencji
- 2.1.12 Niepamięć dziecięca
- 2.1.2 Definicja mimowolnych wspomnień autobiograficznych i jej zakres
- 2.1.3 Pamięciowe i niepamięciowe mechanizmy powstawania wspomnień autobiograficznych
- 2.1.4 Procesy hamowania poznawczego w pamięci autobiograficznej
- 2.1.5 Przetwarzanie bezpośrednie i generatywne w pamięci autobiograficznej
- 2.1.6 Zjawisko rozprzestrzeniającej się aktywacji w pamięci autobiograficznej
- 2.1.7 Ja robocze (working self) w modelu Conwaya i Pleydell-Pearcea
- 2.1.8 Pojęciowa wiedza autobiograficzna w modelu Conway’a i Pleydell-Pearce’a
- 2.1.9 Pamięć epizodyczna w modelu Conway’a i Pleydell-Pearce’a
- 2.10 Metapoznanie dotyczące pamięci i uczenia się
- 2.11 Metody stosowane w badaniach wspomnień mimowolnych
- 2.2 Pamięć epizodyczna
- 2.3 Pamięć deklaratywna
- 2.4 Pamięć długotrwała
- 2.5 Pamięć proceduralna
- 2.6 Pamięć prospektywna
- 2.6.1 Intencje implementacyjne w pamięci prospektywnej
- 2.6.2 Testy i kwestionariusze do badania pamięci prospektywnej
- 2.6.3 Zadanie decyzji leksykalnej w badaniach pamięci prospektywnej
- 2.7 Konformizm pamięciowy
- 2.8 Metoda wskazówek słownych
- 3.1 Psychofizyka
- 3.1.1 Metoda dopasowania
- 3.1.2 Metoda stałego bodźca
- 3.1.3 Test zegara
- 3.2 Percepcja czasu
- 4.1 Wczesny filtr uwagowy
- 4.2 Zadanie Posnera
- 4.3 Test efektywności neuronalnych sieci uwagi (ANT)
- 4.4 Teoria trzech neuronalnych sieci uwagi Posnera
- 4.5 Test flankerów
- 5.1 Zadanie decyzji leksykalnej
- 6.1 Problem subiektywności
- 6.2 Rodzaje świadomości
- 6.2.1 Świadomość percepcyjna i introspekcyjna
- 6.2.2 Świadomość A i Świadomość P
- 6.2.3 Krytyka teorii postulujących rozbudowane typologie świadomości
- 6.3 Problem jedności świadomego doświadczenia
- 6.4 Teoria myśli wyższego rzędu
- 6.5 Inne teorie hierarchiczne
- 6.5.1 Teorie zmysłu wewnętrznego
- 6.5.2 Teorie metareprezentacji
- 6.6 Dane empiryczne potwierdzające założenia modeli hierarchicznych
- 6.7 Krytyka modeli hierarchicznych
- 6.8 Teoria radykalnej plastyczności
- 7.1 Metafora automatycznego pilota
- 7.2 Koncepcja kosztów poznawczych
- 7.3 Ograniczone zasoby systemu poznawczego
- 7.3.1 Zasoby uwagi
- 7.3.2 Zasoby pamięci roboczej
- 7.4 Metody badania kosztów poznawczych
- 7.5 Procesy automatyczne
- 7.5.1 Teorie procesów automatycznych
- 7.5.1.1 Klasyczne koncepcje
- 7.5.1.2 Krytyka klasycznych koncepcji
- 7.5.1.3 Współczesne teorie
- 7.5.1.3.1 Koncepcja Logana
- 7.5.1.3.2 Koncepcja Bargha
- 7.5.1.3.3 Koncepcja Cleeremansa i Jimeneza
- 7.5.2 Charakterystyka procesów automatycznych
- 7.5.2.1 Zróżnicowanie pod względem świadomości
- 7.5.2.2 Inne cechy
- 7.5.3 Neurobiologiczne podstawy procesów automatycznych
- 7.6 Uczenie mimowolne
- 7.6.1 Definicja uczenia mimowolnego
- 7.6.2 Paradygmaty badania procesu uczenia mimowolnego
- 7.6.2.1 Zadanie kontrolowania systemów dynamicznych
- 7.6.2.2 Zadanie uczenia się sekwencji
- 7.6.2.3 Zadanie uczenia się sztucznych gramatyk
Literatura cytowana
Blair, I. V., Lenton, A. P. i Hastie, R. (2002) The reliability of the DRM paradigm as a measure of individual differences in false memories. Psychonomic Bulletin & Review, 9(3), 590-596
Brainerd, C. J. i Reyna, V. F. (2012). Reliability of children’s testimony in the era of developmental reversals. Developmental Review, 32, 224-267.
Deese, J. (1959). On the prediction of occurrence of certain verbal intrusions in free recall. Journal of Experimental Psychology, 58, 17-22.
Roediger, H. L., III i McDermott, K. B. (1995). Creating false memories: Remembering words not presented on lists. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 21, 803-814.