W wiedzy autobiograficznej wyróżnione zostały dwa poziomy: (a) wiedza o okresach życia (lifetime periods) oraz (b) wiedza o zdarzeniach ogólnych (general events). Nie są one odzwierciedlane w pamięci jako konkretne, pojedyncze doświadczenia. Mają charakter abstrakcyjny, to znaczy, że są reprezentowane niezależnie od kontekstu, który stanowił podstawę ich uformowania.

Pierwszy z poziomów ma charakter najbardziej ogólny, abstrakcyjny i dotyczy długich okresów czasu (liczonych w latach, dziesięcioleciach) o zarówno jasno wyznaczonych, jak i nieokreślonych granicach (początku i końcu). Maruszewski zaznacza (2005), że znaczenie ma przede wszystkim subiektywne definiowanie ram czasowych, a nie rzeczywiste granice. Stawiska (2004) również podkreśla, że pamięć nie jest prostym odzwierciedleniem rzeczywistości, ale raczej jej interpretacją oraz rekonstrukcją uzależnioną od podmiotu ją postrzegającego [1]. Okresy życia zawierają wiedzę na temat znaczących osób, aktywności, celów i planów właściwych dla danego przedziału czasu. W szczególności zawiera ona wiedzę dotyczącą postępów w realizacji (lub ich braku) określonych celów i planów (Beike i Landoll, 2000), jak również refleksje dotyczące danego okresu (np. pobyt w Japonii był dla mnie trudny). Z tego powodu może ona pełnić znaczącą rolę w tworzeniu osobistych historii życia. Ich zawartość ma charakter raczej schematyczny i ogólny. Znaczy to, że nie pamiętamy zbyt wielu konkretnych sytuacji, a raczej ogólne rodzaje aktywności typowe dla danego okresu. Innymi słowy, odzwierciedleniem tego poziomu jest tematyczna wiedza o poszczególnych okresach życia (np. „szalonego okresu studiów” lub „starości, która wie”). Dla dowolnego przedziału czasu może istnieć wiele równoległych okresów życia, wzajemnie nakładających się na siebie. Dodatkowo różne tematy mogą być organizowane w większe jednostki tematyczne, co ułatwia późniejsze ich przypomnienie i przywoływanie wspomnień. Mogą być one określone tematycznie za pomocą miejsca (np. kiedy mieszkałem we Wrocławiu), konkretnego tematu, na przykład „ja w szkole” (kiedy byłem w liceum) lub związków z innymi osobami (np. mój poprzedni związek). Brown ze współpracownikami argumentują (Brown, Hansen, Lee, Vanderveen i Conrad, 2012), że ważne i kluczowe wydarzenia historyczne mogą organizować ten poziom poprzez włączanie w jego zakres historycznie definiowanych okresów życia. W przeciwieństwie do standardowych okresów życia postulowanych przez Conwaya i Pleydell-Pearce’a (2000): (a) są one zależne od zewnętrznych wydarzeń – osoba nie ma kontroli nad nimi, w przeciwieństwie do „standardowych okresów”, konstruowanych na podstawie podejmowanych decyzji i zachowania ukierunkowanego na cel, (b) w ich formowaniu wydarzenia negatywne (np. wojna, kataklizm) pełnią ważniejszą rolę, tymczasem okresy życia odzwierciedlają również pozytywne przedziały czasu (np. studia), (c) mają charakter globalny, wpływając na większą grupę ludzi (np. całe społeczeństwo).

Zdarzenia ogólne z kolei są bardziej specyficzne i zróżnicowane od okresów życia, mniej jednak szczegółowe od wspomnień epizodycznych. Czyni je to pośrednim poziomem wiedzy autobiograficznej. Odnoszą się one do przedziałów czasowych mierzonych w dniach, tygodniach, miesiącach. Poziom ten dotyczy przede wszystkim zdarzeń: (a) cyklicznych, powtarzających się co jakiś czas, (np. cotygodniowe spotkanie akordeonowej grupy studenckiej), (b) pojedynczych wydarzeń (np. dzień w którym wyjechałam do Porto), (c) zdarzeń rozciągniętych w czasie (np. wakacyjny wyjazd od Mongolii). Tego typu zdarzenia są reprezentowane i zorganizowane w różnorodny sposób. Mogą na przykład, przybierać formę „minihistorii”, skupionych wokół określonego (czasami żywego) wspomnienia epizodycznego, który dotyczy realizacji pewnego celu. Wspomnienia wówczas składają się z serii połączonych ze sobą aktywności prowadzących do pewnego rezultatu, celu (np. rozwój wiedzy, umiejętności, relacji interpersonalnej; zob. Robinson, 1992). Maruszewski (2005) zwraca uwagę, iż poziom ten charakteryzuje się budową egzemplarzową (tj. egzemplarz pierwszego doświadczenia rozbudowywany jest przez kolejne ciągi wspomnień zdarzeń ogólnych). Według Robinsona (1992) są one szczególnie istotne dla Ja, ponieważ stanowią ważne źródło informacji o podmiocie. Mogą być również zgrupowane na zasadzie podobieństwa emocjonalnego (zob. McAdams, Reynolds, Lewis, Patten i Bowman, 2001). Conway i Williams (2008) podkreślają, że zdarzenia ogólne zawsze odnoszą się do postępów w zakresie realizacji ważnych dla Ja systemu celów i dążeń – wpływa on na wszystkie aspekty pamięci autobiograficznej.

Poziom wiedzy autobiograficznej odzwierciedla hierarchię długoterminowych celów istotnych dla Ja roboczego (np. założenie rodziny). Jest zarówno jego retrospektywnym zapisem (jakie cele realizowane były przez jednostkę w przeszłości), jak i bazą wyjściową do planowania przyszłości (tj. potencjalnych celów do realizacji). Cele odzwierciedlone na tym poziomie pamięci mają charakter długoterminowy, przekraczający czas co najmniej paru dni (w przeciwieństwie do celów reprezentowanych na poziomie pamięci epizodycznej, które opisują krótsze jednostki czasu, por. hasło „Pamięć epizodyczna w koncepcji Conwaya i Pleydell-Pearce’a”).

[1] Na przykład w dokumentacji można znaleźć informacje o tym, że pewna osoba podjęła studia w roku 2008, przy czym ona sama zaczęła czuć się studentem (studentką) dopiero na trzecim roku (w 2010).

Przygotowanie i opracowanie materiału było możliwe dzięki finansowaniu przyznanemu Krystianowi Barzykowskiemu przez Narodowe Centrum Nauki w ramach stypendium doktorskiego ETIUDA na przygotowanie rozprawy doktorskiej, pisanej pod kierunkiem prof. dr hab. Agnieszki Niedźwińskiej (nr: DEC-2013/08/T/HS6/00065), oraz w ramach projektu badawczego SONATA (nr: UMO-2015/19/D/HS6/00641).