Miłkowski (2010) twierdzi, że teoria Rosenthala przypomina koncepcję zmysłu wewnętrznego. Zauważmy jednak, że Locke definiuje świadomość jako percepcję tego, co pojawia się w umyśle człowieka (Locke, 1689/1961, t. 1, str. 87)^[1]. Teoria myśli wyższego rzędu postuluje inny mechanizm uświadomienia treści, który nie zakłada jedynie „przyglądania się” własnym stanom mentalnym, ale rereprezentowanie treści doświadczenia w ramach myśli wyższego rzędu. Innymi słowy, model Rosenthala zakłada, że metareprezentacja może mieć wpływ na reprezentację niższego rzędu, a nie tylko pasywnie „obserwować” treść doświadczenia. Wydawać się może, że trop ten powinien prowadzić nas w kierunku rozważań nad funkcją świadomości, ale Rosenthal jest w tej mierze zaskakująco ostrożny, postulując, że świadomość nie musi mieć koniecznie funkcji (Rosenthal i Weisberg, 2008).

Dotychczas, dla uproszczenia wywodu, posługiwano się tu cały czas interpretacją obliczeniową teorii myśli wyższego rzędu. Precyzując założenia modeli hierarchicznych należy jednak zadać pytanie o mechanizm stojący u podstawy zasady przechodniości. Czy jest on związany z występowaniem wiedzy wyższego rzędu (metapoznaniem)? Językowym ujęciem doświadczanych treści? Występowaniem metareprezentacji (która niekoniecznie musi mieć charakter metapoznawczy)? A może jedynie z wewnętrznym okiem, które obserwuje, co dzieje się w naszej świadomości? Teoria myśli wyższego rzędu jest z pewnością najczęściej cytowaną z teorii hierarchicznych, ale nie jedyną. Przyjrzyjmy się zatem innym teoriom zakładającym hierarchiczną strukturę systemu odpowiedzialnego za powstawanie świadomego doświadczenia (szczegółowe założenia poszczególnych modeli hierarchicznych można odnaleźć w innych pracach – Lau i Rosenthal, 2011; Rosenthal i Weisberg, 2008).

^[1] „Consciousness is the perception of what passes in a Man’s own mind” tłumaczone jest w polskim przekładzie Rozważań dotyczących rozumu ludzkiego nieco inaczej („Świadomość jest ujęciem tego, co się dzieje we własnym umyśle” – por. Locke, 1689/2011, str. 115). W niniejszej pracy proponuje się jednak bardziej dosłowny przekład tego fragmentu, podkreślający związek myśli Locke’a z teoriami zmysłu wewnętrznego.