[fusion_builder_container hundred_percent=”no” equal_height_columns=”no” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” background_position=”center center” background_repeat=”no-repeat” fade=”no” background_parallax=”none” enable_mobile=”no” parallax_speed=”0.3″ video_aspect_ratio=”16:9″ video_loop=”yes” video_mute=”yes” overlay_opacity=”0.5″ border_style=”solid” padding_top=”20px” padding_bottom=”20px” padding_left=”10px” admin_toggled=”no”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”3_4″ layout=”3_4″ spacing=”” center_content=”no” hover_type=”none” link=”” min_height=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”contentDiv” id=”” background_color=”#f2f2f2″ background_image=”” background_position=”left top” undefined=”” background_repeat=”no-repeat” border_size=”0″ border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” padding=”” margin_top=”” margin_bottom=”0px” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” last=”no”][fusion_title margin_bottom=”0px” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”postTitle” id=”postTitle” size=”1″ content_align=”left” style_type=”none”]
[get_post_identifier] [page_title]
[responsivevoice_button voice=”Polish Female” buttontext=”Przeczytaj”][/responsivevoice_button]
[/fusion_title][fusion_text]
Ja robocze składa się zasadniczo z dwóch poziomów (instancji): pojęciowej reprezentacji Ja (conceptual self, conceptual representations of the self) oraz systemu dążeń, celów i projektów (goal system, goal structures).
Pojęciowa reprezentacja Ja [1] została wyodrębniona jako próba łączenia perspektywy społecznej i poznawczej w rozumieniu pojęcia Ja. Swoim zakresem odwołuje się ona do wszelkich społecznie konstruowanych kategorii, definicji (na przykład schematów, pojęć), opisujących między innymi: (1) siebie, na przykład – (a) skrypty osobiste (Demorest, 1995; Thorne, 1995;), (b) obrazy siebie: Ja możliwe, pożądane, wartości, przekonania, postawy (Critcher i Dunning, 2009), (2) sposób spostrzegania innych osób, na przykład schematy interakcji siebie z innymi (Ogilvie i Rose, 1995), (3) typowe dla danego społeczeństwa, kultury wzorce wchodzenia w interakcję lub przywiązania (np. Qingxue, 2003; Van Ijzendoorn i Kroonenberg, 1988), (4) historie życia (life stories; Bluck, Alea, Habermas i Rubin, 2005). Pojęciowa reprezentacja Ja składa się z abstrakcyjnej wiedzy (pozbawionej kontekstu miejsca i czasu), która jest niezależna od indywidualnego doświadczenia, czyli wydarzeń, które są elementem doświadczenia podmiotu. Źródłem tego typu wiedzy są zarówno interakcje społeczne (np. z rówieśnikami), jak również wszelkie wytwory kultury (np. bajki, filmy, literatura, ale też szkoła, religia itp.). Historie życia (podobne do narracji) zawierają również elementy kulturowo definiowanej wiedzy w postaci skryptów życiowych, a więc tego, jak spostrzegane są typowe aktywności charakterystyczne dla określonych etapów życia, na przykład: szkoła średnia–studia–praca–dzieci–dom (Berntsen i Bohn, 2009). Conway i Jobson (2012) zauważają, że elementy te, które tworzą pojęciową reprezentację Ja, mogą być wykorzystywane do skutecznego uzyskiwania dostępu do bazy wiedzy autobiograficznej i tym samym do wzbudzania konkretnych wspomnień.
Ja robocze pełni istotną rolę w procesie konstruowania nowych wspomnień (etapy: kodowania, organizowania, przechowywania), kontrolując dostęp do informacji w bazie wiedzy autobiograficznej. Jest ono połączone z pojęciową wiedzą autobiograficzną oraz systemem pamięci epizodycznej. Dzięki temu powiązaniu i za jego pomocą możliwe jest wzbudzanie wzorów aktywizacji poszczególnych elementów lub obszarów wiedzy autobiograficznej, które dostarczają z kolei kontekstu i fundamentów podstawowym tematom i koncepcjom pojęciowego Ja.
System celów, dążeń, priorytetów i planów ma również strukturę hierarchiczną. Jego rolą jest regulacja zachowania, prowadząca do redukcji rozbieżności pomiędzy stanem pożądanym a stanem bieżącym. Przejawia się to jego wpływem na każdym etapie przetwarzania wspomnień: kodowania, dostępności wiedzy (możliwości jej aktywizacji) oraz konstrukcji wspomnień. Zakłada się, że system celów jest swego rodzaju stanem ciągłej aktywacji różnych elementów systemu, odzwierciedlających jego priorytety. Podstawową zasadą tego systemu jest dążenie do zachowania struktury hierarchicznej (tzw. zasada konserwatyzmu, Conway, 2005) i przeciwdziałanie jej zmianom, ponieważ wiążą się one z poznawczymi i emocjonalnymi kosztami. I tak, osiągnięcie pewnego celu wymaga zazwyczaj restrukturyzacji całego systemu powiązanych ze sobą dążeń i priorytetów. Ze względu na dążenie systemu do zachowania status quo Ja robocze może prowadzić do: (a) utrudnionego (ograniczenia) dostępu do tych elementów bazy wiedzy autobiograficznej, które potencjalnie mogą stanowić zagrożenie dla spójności i integralności całego systemu (albo są z nimi niezgodne) lub (b) zniekształceń wspomnień w kierunku zgodnym z Ja (wyczerpujący przegląd zagadnienia przedstawia Szpitalak, 2012).
Zgodnie z koncepcją Conwaya i Pleydell-Pearce’a (2000), wspomnienia (niezależnie od tego, czy autobiograficzne, czy epizodyczne) są zawsze ściśle powiązane z Ja i właściwym mu systemem planów, dążeń i celów. Z jednej strony, wspomnienia są ich odzwierciedleniem (zapamiętanie informacji, jak i jej przywołanie uzależnione są od zgodności treści z Ja roboczym i bieżącymi priorytetami systemu pamięciowego), z drugiej natomiast podtrzymują je zwrotnie – dzięki ich przywołaniu możliwa jest realizacja priorytetów systemu (Conway i Jobson, 2012; Wang i Conway, 2004). Interesującą tego konsekwencją jest na przykład różnica w zakresie treści przywoływanych wspomnień w kulturach zróżnicowanych pod względem charakteru Ja (niezależne vs. współzależne, zob. Markus i Kitayama, 1991). Przejawia się to chociażby tym, iż Amerykanie (Ja niezależne) częściej przywołują wspomnienia indywidualnego doświadczenia, dotyczące ich samych (emocji, roli itp.), podczas gdy wspomnienia Chińczyków (Ja współzależne) w większym stopniu odnoszą się do wydarzeń i interakcji społecznych. Według Conwaya i Jobson (2012), kultury te różnią się tylko pod względem dominacji aspektu relacyjnego lub autonomicznego struktury Ja. Tego typu zależności obserwowane w badaniach nad pamięcią autobiograficzną (Jobson i O’Kearney, 2008; Wang, 2008; Wang i Conway, 2004) są warte zasygnalizowania, szczególnie w zakresie refleksji nad możliwością generalizacji wyników badań na całą populację.
[/fusion_text][fusion_text]
[1] Mimo że termin ten wydaje się być czasem stosowany zamiennie z pojęciem Ja roboczego (working self, zob. Williams, Conway i Cohen, 2008), to należy traktować go jako strukturę składową Ja roboczego (zob. Conway, 2009, ryc. 2, s. 2310), które ma znaczenie szersze.
[/fusion_text][fusion_text]
Przygotowanie i opracowanie materiału było możliwe dzięki finansowaniu przyznanemu Krystianowi Barzykowskiemu przez Narodowe Centrum Nauki w ramach stypendium doktorskiego ETIUDA na przygotowanie rozprawy doktorskiej, pisanej pod kierunkiem prof. dr hab. Agnieszki Niedźwińskiej (nr: DEC-2013/08/T/HS6/00065), oraz w ramach projektu badawczego SONATA (nr: UMO-2015/19/D/HS6/00641).
[/fusion_text][/fusion_builder_column][fusion_builder_column type=”1_4″ layout=”1_4″ spacing=”” center_content=”no” hover_type=”none” link=”” min_height=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”authorBox” id=”” background_color=”#f2f2f2″ background_image=”” background_position=”left top” undefined=”” background_repeat=”no-repeat” border_size=”0″ border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” padding=”20px 0px 0px 0px” margin_top=”” margin_bottom=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” last=”no”][fusion_text]
[author_image]
[/fusion_text][fusion_person name=”{author_name}” title=”Autor” linktarget=”_self” pic_style=”none” hover_type=”none” content_alignment=”center” show_custom=”no” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”author” /][fusion_text]
[reviewer_image]
[/fusion_text][fusion_person name=”{reviewer_name}” title=”Recenzent” linktarget=”_self” pic_style=”none” hover_type=”none” content_alignment=”center” show_custom=”no” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”author” /][fusion_text]
Opublikowano:
9 sierpnia 2017
[/fusion_text][fusion_separator style_type=”single solid” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sep_color=”#ffffff” top_margin=”10px” bottom_margin=”10px” border_size=”15″ alignment=”center” /][fusion_builder_row_inner][fusion_builder_column_inner type=”1_1″ spacing=”” center_content=”no” hover_type=”none” link=”” min_height=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”links-wrapper” id=”” background_color=”” background_image=”” background_position=”left top” undefined=”” background_repeat=”no-repeat” border_size=”0″ border_color=”” border_style=”solid” padding=”” margin_top=”” margin_bottom=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” last=”no” border_position=”all”][fusion_button link=”/table-of-contents” target=”_self” alignment=”center” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”postButton” color=”default” stretch=”default” icon_position=”left” icon_divider=”no” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″]SPIS TREŚCI[/fusion_button][fusion_text]
[get_category_posts]
[/fusion_text][fusion_button link=”?format=pdf” target=”_self” alignment=”center” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”postButton pdf” color=”default” stretch=”default” icon_position=”left” icon_divider=”no” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″]PDF[/fusion_button][/fusion_builder_column_inner][/fusion_builder_row_inner][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container][fusion_builder_container hundred_percent=”no” equal_height_columns=”no” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” background_position=”center center” background_repeat=”no-repeat” fade=”no” background_parallax=”none” enable_mobile=”no” parallax_speed=”0.3″ video_aspect_ratio=”16:9″ video_loop=”yes” video_mute=”yes” overlay_opacity=”0.5″ border_style=”solid” padding_top=”20px” padding_right=”22px” padding_bottom=”20px” padding_left=”10px”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”3_4″ layout=”3_4″ spacing=”” center_content=”no” hover_type=”none” link=”” min_height=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”additionalContent” id=”” background_color=”#f2f2f2″ background_image=”” background_position=”left top” undefined=”” background_repeat=”no-repeat” border_size=”0″ border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” padding=”0px 0px 0px 0px” margin_top=”” margin_bottom=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” last=”no”][fusion_title margin_bottom=”10px” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” size=”3″ content_align=”center” style_type=”none”]
Literatura cytowana
[/fusion_title][fusion_text]
Berntsen, D. i Bohn, A. (2009). Cultural life scripts and individual life stories. W: P. Boyer i J. V Wertsch (red.), Memory in mind and culture (s. 62–82). New York, NY, US: Cambridge University Press.
Bluck, S., Alea, N., Habermas, T., i Rubin, D. C. (2005). A tale of three functions: The self-reported uses of autobiographical memory. Social Cognition, 23(1), 91–117. doi:10.1521/soco.23.1.91.59198.
Conway, M. A. (2005). Memory and the self. Journal of Memory and Language, 53, 594–628.
Conway, M. A. (2009). Episodic memories. Neuropsychologia, 47(11), 2305–13. doi:10.1016/j.neuropsychologia.2009.02.003.
Conway, M. A. i Jobson, L. (2012). On the nature of autobiographical memory. W: D. Berntsen i D. C. Rubin (red.), Understanding autobiographical memory. Theories and approaches (s. 54–69). New York: Cambridge University Press.
Conway, M. A. i Pleydell-Pearce, C. W. (2000). The construction of autobiographical memories in the self-memory system. Psychological Review, 107, 261–288. doi:10.1037/0033-295X.107.2.261
Critcher, C. R. i Dunning, D. (2009). How chronic self-views influence (and mislead) self-assessments of task performance: self-views shape bottom-up experiences with the task. Journal of Personality and Social Psychology, 97(6), 931–45. doi:10.1037/a0017452.
Demorest, A. P. (1995). The personal script as a unit of analysis for the study of personality. Journal of Personality, 63(3), 569–592.
Jobson, L., i O’Kearney, R. (2008). Cultural differences in retrieval of self-defining memories. Journal of Cross-Cultural Psychology, 39(1), 75–80. doi:10.1177/0022022107312073.
Markus, H.R., i Kitayama, S. (1991). Culture and the self: Implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98, 224–253.
Ogilvie, D. M. i Rose, K. M. (1995). Self-with-other representations and taxonomy of motives: Two approaches to studying persons. Journal of Personality, 63, 643–679.
Qingxue, L. (2003). Understanding different cultural patterns or orientations between east and west. Investigationes Linguisticae, IX, 21–30.
Szpitalak, M. (2012). Motywacyjne mechanizmy efektu dezinformacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Thorne, A. (1995). Developmental truths in memories of childhood and adolescence. Journal of Personality, 63, 138–163.
Van Ijzendoorn, M. H. i Kroonenberg, P. M. (1988). Cross-cultural patterns of attachment: a meta-analysis of the strange situation. Child Development, 59, 147–156.
Wang, Q. (2008). Being American, being Asian: The bicultural self and autobiographical memory in Asian Americans. Cognition, 107, 743–751.
Wang, Q. i Conway, M. A. (2004). The stories we keep: Autobiographical memory in American and Chinese middle-aged adults. Journal of Personality, 72, 911–938.
Williams, H. L., Conway, M. A. i Cohen, G. (2008). Autobiographical memory. W: G. Cohen i M. A. Conway (red.), Memory in the real world, 3rd Edition (s. 21–90). London: Psychology Press.
[/fusion_text][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container][fusion_builder_container hundred_percent=”no” equal_height_columns=”no” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” background_position=”center center” background_repeat=”no-repeat” fade=”no” background_parallax=”none” enable_mobile=”no” parallax_speed=”0.3″ video_aspect_ratio=”16:9″ video_loop=”yes” video_mute=”yes” overlay_opacity=”0.5″ border_style=”solid” padding_top=”20px” padding_right=”22px” padding_bottom=”20px” padding_left=”10px”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”3_4″ layout=”3_4″ spacing=”” center_content=”no” hover_type=”none” link=”” min_height=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”additionalContent tagsDiv” id=”” background_color=”#f2f2f2″ background_image=”” background_position=”left top” undefined=”” background_repeat=”no-repeat” border_size=”0″ border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” padding=”0px 0px 0px 0px” margin_top=”” margin_bottom=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” last=”no”][fusion_title hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” size=”3″ content_align=”center” style_type=”none” margin_bottom=”10px”]
TAGI
[/fusion_title][fusion_text][tags][/fusion_text][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container][fusion_builder_container hundred_percent=”no” equal_height_columns=”no” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” background_position=”center center” background_repeat=”no-repeat” fade=”no” background_parallax=”none” enable_mobile=”no” parallax_speed=”0.3″ video_aspect_ratio=”16:9″ video_loop=”yes” video_mute=”yes” overlay_opacity=”0.5″ border_style=”solid” padding_top=”20px” padding_bottom=”20px” padding_left=”10px” admin_toggled=”no”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”3_4″ layout=”3_4″ spacing=”” center_content=”no” hover_type=”none” link=”” min_height=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”additionalContent readMoreDiv” id=”” background_color=”#f2f2f2″ background_image=”” background_position=”left top” undefined=”” background_repeat=”no-repeat” border_size=”0″ border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” padding=”” margin_top=”” margin_bottom=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=”” last=”no”][fusion_title hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” size=”3″ content_align=”center” style_type=”none” margin_bottom=”10px”]
CZYTAJ TEŻ
[/fusion_title][fusion_text]Test Stroopa
Test Flankerów[/fusion_text][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]